Berberaap

(Macaca sylvanus)

Leefgebied en habitat

De berberaap komt voor in Marokko, Algerije en op de rots van Gibraltar, waarvan de meesten in het Atlas- en Rifgebergte in Marokko leven. De berberaap leeft dan ook het liefst in een gebied met bergen en kliffen, maar komt ook in het dal voor. Vooral in cederbossen, maar ook andere type bossen, zijn ze te vinden.

De berberaap is helaas een bedreigde diersoort. Dat komt vooral door stroperij en illegale handel. Berberaap jongen worden door stropers bruut bij hun ouders weggehaald en belanden daarna bij mensen thuis als huisdier of worden gebruikt in de toeristenindustrie. Ook ontbossing vormt een grote bedreiging voor deze diersoort.

Wist je dat?

De berberaap wangzakken heeft om eten in op te slaan
De mannetjes zijn echte huisvaders, ook zij zorgen voor de jongen

Lengte 45 – 60 cm
Gewicht 11 – 16 kg
Leeftijd Ongeveer 22 jaar
Leefgebied Marokko, Algerije en op de rots van Gibraltar
Habitat Bossen, kustgebied, steile rotswanden

Uiterlijk

Kenmerkend voor de berberaap is dat zijn staart niet zichtbaar is. In tegenstelling tot veel aapsoorten met een lange staart, heeft de berberaap een klein staartje dat veilig verborgen zit tussen de vacht. Een kleine staart is handig voor de berberaap, omdat het dier in gebieden leeft waar het flink kan vriezen. Een lange staart zou dan af kunnen sterven. De berberaap heeft verder een dikke vacht die grijsgeel tot donker grijsbruin kan zijn. De borst en buik zijn een stuk lichter en het gezicht donkerroze.

Voortplanting

Het dier leeft in grote groepen. De berberaap heeft dan ook meerdere partners. In november/december zijn de vrouwtjes vruchtbaar en kiezen zij geschikte kandidaten uit. Na een draagtijd van ongeveer 5,5 maand wordt er één jong geboren. Het jong mag minimaal zes maanden bij zijn moeder zogen, voor het volledig moet overschakelen op vast voedsel. Na vier tot zes jaar zijn ze geslachtsrijp.

Voedsel

Het dieet van een berberaap bestaat voornamelijk uit bladeren, vruchten, zaden (favoriet zijn eikels), gras, de bast van een boom, korstmossen, bloemen en paddenstoelen. Dit is afhankelijk van het seizoen. Het dier is een omnivoor en haalt zijn voedingsstoffen ook uit dierlijk materiaal. Bijvoorbeeld een lekkere rups of een klein vogeltje.

Gedrag en levenswijze

Een groep berberapen heeft gemiddeld een grootte van 24 apen, maar kan oplopen tot zo’n 60 apen. Binnen de groep vormen mannetjes en vrouwtjes hun eigen hiërarchieën. Het vlooien van elkaar is voor de sociale berberaap een vast dagelijks ritueel. Dat het sociale dieren zijn is ook te zien als er een jong geboren wordt. Het jong krijgt zorg van de hele groep. Oók van de mannetjes en daarmee vertoont het berberaap mannetje heel ander gedrag dan andere mannetjesmakaken. Berberaap jongen spelen een belangrijke rol in het versterken van relaties binnen een groep.

Berberaap als huisdier

❌ Niet geschikt om als huisdier te houden.

Berberapen kunnen verschillende gevaarlijke zoönotische ziekteverwekkers bij zich dragen en hun beten kunnen mensen ernstig verwonden. Naast deze gevaren hebben ze een habitat nodig die hun natuurlijke omgeving nabootst, een dieet dat aansluit bij hun voedingsbehoeften en een complexe sociale structuur die bijna onmogelijk na te bootsen is in een huishoudelijke omgeving. Hierdoor zijn ze ongeschikt als huisdier.

Risico’s voor mensen

Zoönosen
Berberapen kunnen specifieke zoönotische ziekteverwekkers zoals SFV of Herpes B en STLV bij zich dragen. Bovendien kunnen alle primaten Tuberculose, SIV, STLV, HAV, Herpesvirussen en pokkenviruspathogenen hebben.

Letselschade
Berberapen verdedigen hun territorium tegen mensen. De beten en krassen van berberapen kunnen volwassen mensen verwonden en levensbedreigend zijn voor kinderen.

Risico’s voor dieren

Voedselopname
Berberapen zijn omnivoren die 40% van hun tijd besteden aan het zoeken naar voedsel.

Ruimtegebruik / veiligheid
Berberapen bezitten en verdedigen ongeveer 7,2 km² territorium in bebost en rotsachtig terrein voor hun groep.

Thermoregulatie
Berberapen zijn aangepast aan een gematigd klimaat, maar zijn gewend aan hete zomers en koude winters.

Sociaal gedrag
Berberapen leven in grote hiërarchische groepen van ongeveer 24 dieren die goed verrijkt en gestimuleerd moeten worden.

AAP en berberapen

Met het project Born to be Wild probeert AAP sinds 2017 samen met IFAW en andere organisaties het voortbestaan van de berberaap veilig te stellen. Dit doen zij door te beschermen, verankeren en verduurzamen.

Lees hier alles over dit belangrijke project.