Logo AAP
AAP
Doneren
Een leeuw en een leeuwin geven elkaar kopjes in Spanje bij Stichting AAP, Primadomus.

Liefde in het dierenrijk

Godelieve Kranendonk bij Stichting AAP.
In de weken voor Valentijnsdag liggen de winkels vol met beertjes, hartvormige doosjes met bonbons en allerlei roodgekleurde cadeautjes: alles om mensen ertoe te verleiden op Valentijnsdag hun grote liefde eens flink te verwennen.
Dieren doen niet aan dat soort dagen. Er zijn sowieso veel diersoorten die niet stapelverliefd worden op een vaste partner, daar draait het immers niet om. Natuurlijk zijn er dieren die echt een crush kunnen hebben. Zo heb ik de oude chimpanseevrouw Jeudi straalverliefd zien worden op een nieuwe jonge groepsgenoot. Ze kon haar ogen niet van hem af houden en bleef hem achtervolgen en vlooien. Meestal is het een gematigder interesse in elkaar. Evolutionair gezien is het immers gewoon belangrijk om je voort te planten en de gelegenheid te hebben om je genen te verspreiden. Zeker in het geval van primaten, die een relatief lange zwangerschap kennen, is het dan vrij onhandig als mannen één partner zouden hebben. Waar vrouwtjes maanden zwanger zijn en in die tijd zich maar op dat ene jong kunnen richten, kunnen mannetjes in die tijd theoretisch gezien tientallen vrouwtjes bezwangeren. Daarentegen hebben vrouwtjes de mannetjes nodig om hun kroost te beschermen en de groep veilig te houden.

Sociale verbinding

Die tegenstrijdige belangen zorgen ervoor dat bij veel primatensoorten sociale verbinding juist heel belangrijk is. Door elkaar te vlooien, te knuffelen en tegen elkaar aan te zitten, vinden apen steun en geborgenheid bij elkaar. Dieren die elkaar veel vlooien, steunen elkaar ook in conflicten tegen andere groepsgenoten of tegen andere groepen, waardoor de groep stabieler is en op langere termijn veiliger. Ook vinden dieren elkaar op momenten dat het gewoon even nodig is om tegen iemand aan te zitten, bijvoorbeeld als een dier zelf op zijn kop heeft gekregen. Apen besteden niet voor niets zoveel tijd aan elkaar vlooien en knuffelen. Dat is een eerste levensbehoefte om mentaal gezond te kunnen blijven.
Twee chimpansees bij Stichting AAP vlooien elkaar.
Chimpansee Babsie vlooit haar zusje Peggy.

Dat dat voor mensen ook belangrijk is, weet iedereen. Als je zelf ruzie met iemand hebt, heb je bijna altijd de behoefte om met iemand te praten om te vertellen wat er gebeurd is en hoe jij je daarbij voelt, om steun te vinden voor jezelf. Dat is ons knuffelen en vlooien na een conflict. Dat zie je ook bij de Olympische sporters die in Peking bezig zijn om hun trainingen van de afgelopen jaren te laten pieken in die ene overwinning. Ireen Wüst levert daar een ongekende prestatie en staat later in tranen, omdat ze juìst op dat moment de mensen waar ze van houdt zo intens mist. Uiteindelijk gaat het daarom, om die verbinding.

Iedere dag Valentijnsdag
Sommigen van ons hebben Valentijnsdag nodig om ons eraan te herinneren dat we iets extra’s moeten doen voor degene(n) die we liefhebben. Wat dat betreft hebben veel dieren het veel beter bekeken. Die zijn zich niet bewust van welke dag het is en doen iedere dag hun best om de onderlinge relaties goed te houden en in elkaar te investeren. Dat zouden wij wat mij betreft ook mogen doen. Gewoon, iedere dag doen alsof het Valentijnsdag is, lief zijn voor elkaar en elkaar even een extra knuffel geven. Juist in deze rare tijden, waarin corona zoveel mensen vereenzaamt en mensen moeite hebben om te zien hoe ze uit deze moeilijke tijd gaan komen. Juist dan is het nodig om wat meer verbinding te zoeken en te laten weten dat je er bent voor degenen die je lief hebt. Dus, geniet van Valentijnsdag, maar stop 15 februari vooral niet met knuffelen.

Overige berichten