Blog: Born to be wild, born to be free

Hester 9 (1)

Vrij van infecties en gezond!

We zien het liefst alle wilde dieren vrij in het wild. Maar dieren die te lang bij mensen hebben gewoond, kunnen niet zomaar terug naar een natuurlijke omgeving. Om zelf eten te vinden, zich te verdedigen en voort te planten, moet een dier natuurlijk gedrag geleerd hebben, maar ook fit en gezond zijn. Dat spreekt voor zich.

Berberapen die bij mensen hebben gewoond, kunnen infecties hebben opgepikt van een huisdier maar ook van de mens zelf. Het is dus heel belangrijk dat zo’n in beslaggenomen aapje goed medisch wordt onderzocht voordat het kan worden teruggeplaatst in het wild. Dit om te voorkomen dat soortgenoten, andere diersoorten, en eventueel mensen geïnfecteerd raken. We willen immers berberapen introduceren in het wild, en geen ziekten zoals tuberculose, mazelen of coronavirus!

Medisch onderzoek
In Marokko zaten veertig in beslag genomen berberapen al een tijd te wachten op hun eerste gezondheidscontrole. Een belangrijke eerste stap die het begin van hun quarantaineperiode markeert; hét startpunt van de reis die ze straks zullen maken naar Tazekka National Park in Marokko. Hier wil AAP, in samenwerking met de Marokkaanse Staatsbosbeheer, de berberapen hun vrijheid teruggeven. Een bijzondere ervaring om daar als dierenarts vanuit AAP betrokken bij te zijn!

Ter voorbereiding op het onderzoek deden we eerst een uitgebreide ziekte-risicoanalyse. Op basis hiervan bleef er een lijst over van infecties en ziekten waarvan we weten dat berberapen ze onder de leden kunnen hebben, en van infecties die specifiek in Marokko (nog) vaak voorkomen, zoals rabiës. Naast virussen, bacteriën en in- en uitwendige parasieten, stonden ook voedingstekorten, groeiafwijkingen en gebitsproblemen op de lijst.
Een van de berberapen die naar Tazekka National Park in Marokko gebracht gaat worden.
Klaar voor de start
Afgelopen maart was het dan eindelijk zover. Samen met de dierenartsen van de Marokkaanse Staatsbosbeheer en de dierentuin waarin de berberapen tijdelijk waren opgevangen, werd alles doorgesproken en voorbereid. We hadden een lange lijst met materialen die we nodig hadden, van verdovingsmateriaal tot bloedbuisjes. Deze materialen moesten allemaal in Marokko worden geregeld. Ik geef toe dat het best spannend was om in het vliegtuig te stappen, zonder te weten of alles er ook daadwerkelijk zou zijn. We hadden drie dagen om veertig dieren te verdoven en te onderzoeken en er was geen ruimte voor uitstel. Maar wat was alles goed voorbereid! De dierentuin beschikte over een prachtige kliniek, met zelfs een aparte röntgenruimte en drie fantastische en ervaren dierenartsen. Alles was klaar voor de start!

Op de eerste dag begonnen we met de wat oudere, mannelijke berberapen. De tweede en derde dag waren de vrouwelijke dieren en een aantal groepen met jonge dieren aan de beurt. Sommige van deze dieren waren nog geen jaar oud. Allemaal hadden ze dezelfde ellende meegemaakt: weggehaald bij hun moeder, opgesloten in een kleine kooi of vastgeketend aan een ketting. Tot ze in beslag werden genomen en tijdelijk in de dierentuin werden opgevangen.
Dierenarts met berberaap
Dierenarts Hester met een berberaap tijdens de medische check.
Wegen, meten en identificeren
Tijdens het onderzoek werden de berberapen allereerst gewogen, opgemeten en geïdentificeerd met behulp van foto’s van hun gezicht en een microchip onder de huid. Ook schatten we hun leeftijd in. Dit was soms best een uitdaging. Enkele dieren die je qua grootte niet ouder dan een jaar zou schatten, bleken volgens het wisselen van het gebit al bijna drie jaar te zijn. Door ondervoeding en gebrek aan zonlicht waren ze klein gebleven en hadden ze vergroeiingen opgelopen. Eén dier had zelfs oude botbreuken. Uit uitgebreider onderzoek bleek dat veel dieren erg mager waren en sommige van hen oude, slecht genezende bijtwonden hadden. Ook zaten de jonge dieren onder de neten en luizen! Als ze nog bij hun familie zouden hebben gezeten, zou hun vacht allang zijn schoon gevlooid. Dit gedrag hadden ze onderling duidelijk nog niet ontwikkeld.

Vervolgens namen we van elk dier bloed- en ontlastingsmonsters en neus- en keelswabs af om in verschillende laboratoria in Marokko en in Nederland te laten testen op virussen, bacteriën, en parasieten. Ook deden we een tuberculose test. Drie dagen later hadden we alle dieren onderzocht. Op het eerste gezicht zagen ze er allemaal redelijk goed uit. Na een paar weken bijkomen, gezonde voeding en behandeling van wonden en luizen, zouden ze fit genoeg moeten zijn om naar Tazekka National Park te verhuizen. Maar alleen als ze vrij zijn van infecties. Gelukkig waren alle tuberculosetests negatief en is de tweede luizenbehandeling inmiddels achter de rug. Ook de eerste parasitologie uitslagen zijn gunstig. Nu duimen dat de rest van de uitslagen ook negatief is!
Een berberaap tijdens de medische check.
Natuurlijke omgeving
Over zes weken hopen we de dieren naar hun prachtige nieuwe onderkomen bij Tazekka National Park te brengen. Hier zullen ze de rest van hun quarantaineperiode uitzitten en worden samengevoegd tot stabiele ‘familie’-groepjes. In deze natuurlijke omgeving krijgen ze de kans om stap voor stap hun natuurlijke gedrag terug te vinden, met soortgenoten samen te leven en voedsel te vinden. Ik kijk uit naar de dag dat ze uiteindelijk vrij worden gelaten in hun nieuwe leefgebied. Vrij van infecties en gezond. Hoe mooi om daar een steentje aan te mogen bijdragen!

Hester van Bolhuis
Dierenarts

Overige berichten