Born to be Wild
van de bedreigde berberaap.
Geroofd en illegaal verhandeld
Al jaren liepen de opvangaanvragen voor berberapen op bij AAP. Onderzoek bevestigde het ergste: de berberaap stond op het punt van uitsterven. Minder dan 10.000 berberapen leefden nog in het wild (Marokko en Algerije), terwijl dat er in 1977 nog zo’n 23.000 waren…
Jonge berberapen worden door stropers uit de natuur geroofd en daarna illegaal verhandeld. De dieren eindigen vervolgens als huisdier of als toeristische attractie. Daarnaast wordt de natuurlijke leefomgeving van de berberaap in hoog tempo verwoest. De hoogste tijd om in actie te komen!
De dieren zijn Born to be Wild.
Het probleem
De grootste bedreigingen voor de berberaap zijn stroperij, illegale handel en verwoesting van zijn leefgebied. Onderzoek in 2008 was glashelder over de gevolgen als er niets zou gebeuren: het onherroepelijk uitsterven van berberapen in het Midden-Atlasgebergte. Als deze grootste populatie berberapen ter wereld verdwijnt, kan dat de teloorgang van de hele soort binnen 15 tot 20 jaar betekenen.
Stroperij en illegale handel
- Jaarlijks worden honderden, veelal jonge berberapen uit de natuur geroofd terwijl ze hun moeder nog nodig hebben.
- Verreweg de meeste gestroopte berberapen worden illegaal verhandeld naar Europa, waar ze eindigen als huisdier of als ‘fotomodel’ om met toeristen op de foto te gaan.
- Uit Europese inbeslagnames blijkt dat dat de meeste dieren gesmokkeld worden in een koffer, tas of onder een stoelzitting. Ze zijn dan verdoofd met een slaapmiddel. Het is onbekend hoeveel dieren dit niet overleven, maar ongetwijfeld is het sterftepercentage hoog.
- De berberaap is het meest in beslag genomen bedreigde zoogdier in de Europese Unie en een van de meest aangemelde primatensoorten bij AAP.
Verwoesting van het leefgebied
- De laatste berberapen in het wild leven in versnipperde gebieden in het noorden van Algerije en in Marokko. Ongeveer de helft van alle resterende berberapen leeft in Ifrane National Park, een nationaal park wat gevormd wordt door de bossen van het Midden-Atlasgebergte in Marokko.
- De verwoesting van het leefgebied komt door klimaatverandering, overbegrazing, illegale houtkap en productie van houtskool.
Born to be Wild
Born to be Wild is een internationaal samenwerkingsprogramma om het voortbestaan van de ernstig bedreigde berberaap veilig te stellen. AAP startte het project in 2017 samen met IFAW, gesteund door de Marokkaanse overheid en tal van andere organisaties. Born to be Wild geeft een ambitieus vervolg aan het werk van MPC (Moroccan Primate Conservation Foundation), dat al in 2003 werd opgericht door voormalig AAP dierverzorger Els van Lavieren.
Na de eerste projectperiode, waarin het werk van de rangers van Ifrane National Park centraal stond, namen AAP en het Marokkaanse ANEF (National Agency for Water and Forests) in 2021 de regie in handen. Ook ging een tweede project van start in Tazekka National Park, waar de berberaap lang geleden is uitgestorven. Uit onderzoek bleek dat dit gebied nog steeds geschikt is om berberapen te huisvesten. Inbeslaggenomen berberapen worden vanaf medio 2022 op locatie voorbereid op een leven in het wild.
Born to be Wild heeft drie belangrijke doelstellingen:
Beschermen:
- Het per direct voorkomen van het stropen van jonge berberapen;
- Het ontmoedigen van de smokkel naar het Europese vasteland;
- Het bieden van (nood)opvang voor berberapen die in beslag worden genomen.
Verankeren:
- De bescherming van de berberapen borgen bij de Marokkaanse autoriteiten en het Marokkaanse publiek;
- Het faciliteren van de monitoring, handhaving en strafrechtelijke vervolging van smokkel en handel.
Verduurzamen:
- Het leefgebied van de berberaap beschermen en het herstel ervan faciliteren;
- Een structuur en verdienmodel opzetten om de activiteiten in Marokko duurzaam te kunnen financieren en continueren.
Samenwerking
- Marokkaanse autoriteiten (nationaal, regionaal en lokaal)
- Spaanse autoriteiten (nationaal, regionaal en lokaal)
- Eurogroup for Animals (Brussel)
- Asociación Nacional para la Defensa de los Animales (ANDA, Spanje)
- Lega Anti Vivisezione (LAV, Italië)
- Reisorgansatie TUI (Europa)
- All for Nature (Nederland)
IFAW
Na de projectperiode (2017-2020) heeft IFAW de samenwerking beëindigd en besloot AAP het project zelfstandig voort te zetten. Hiervoor is AAP Morocco opgericht, met als uiteindelijke doel het duurzaam overdragen van het project aan de lokale autoriteiten. Op deze manier kunnen de community scouts in Ifrane National Park doorgaan met hun belangrijke werk en kan het rehabilitatie- en vrijlatingsproject in Tazekka National Park zorgen voor verder herstel van de berberaap in zijn natuurlijke omgeving.
Nationale Postcode Loterij
Het Born to be Wild-project in Ifrane National Park was niet mogelijk geweest zonder de enorme steun van de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij. Stichting AAP ontving in 2017 ruim €1,3 miljoen van de Nationale Postcode Loterij om dit project ter bescherming van de berberaap te realiseren. Deze steun maakt het ook mogelijk om het project in Ifrane NP na 2020 voort te zetten. Het gevaar voor de berberaap is daar nog niet geweken dus verder bouwen aan de behaalde resultaten blijft nodig!