BLOG
Kelly Lavooij - van Leeuwen
Gedragsbioloog
Gedragsbioloog
Al langere tijd weten we dat chimpansees hygiënische dieren zijn die goed voor zichzelf zorgen. Recent onderzoek naar wilde chimpansees in Budongo, Oeganda, geeft een overzicht van verschillende hygiënische gedragingen en laat zien dat de chimpansees niet alleen goed voor zichzelf zorgen, maar ook voor anderen. Wat vertelt dit onderzoek ons, en wat voor hygiënische gedragingen zien we bij de chimpansees bij AAP?
Zorg en zelfzorg in Budongo
In navolging van andere onderzoeken, toont recent onderzoek in Budongo aan dat chimpansees zich bezighouden met allerlei gedragingen die verband houden met zorg, zelfzorg en hygiëne. Zo is er bijvoorbeeld sprake van wondzorg, waarbij wonden worden schoongemaakt met tong, vingers en/of uitgekauwd plantaardig materiaal.
Ook worden er billen afgeveegd na ontlasting, en worden er genitaliën schoongemaakt na paring. Dit doen de chimpansees bij zichzelf, maar ook bij andere groepsgenoten. Ook bevrijden de dieren elkaar uit valstrikken. Deze gedragingen leren ons meer over chimpansees, maar kunnen ook bijdragen aan meer inzicht in het ontstaan van onze eigen complexe zorgsystemen.
Hygiëne bij AAP
Ook de chimpansees bij AAP laten veel hygiënische gedragingen zien, zowel bij zichzelf als bij anderen. Zo vlooien de dieren elkaar veel om vuil en ongedierte uit de vacht te verwijderen, en zien we dat ze elkaars wonden verzorgen na een conflict.
Abnormaal gedrag
Bij AAP zien we echter ook veel onhygiënische gedragingen. Zo zijn er chimpansees die met poep gooien, braaksel opeten en ‘poep-schilderijen’ maken. Deze gedragingen noemen we abnormaal gedrag: gedrag dat afwijkt van het natuurlijke gedragspatroon van de diersoort in het wild. Abnormale gedragingen kunnen bijvoorbeeld ontstaan wanneer dieren onder slechte omstandigheden hebben geleefd, en te maken hebben gehad met onjuiste huisvesting, ongeschikte voeding en sociale isolatie.
Verminderen
Deze abnormale gedragingen zien we natuurlijk liever niet, en bij AAP doen we er alles aan om dit te verminderen. Middels socialisatie met soortgenoten, geschikte huisvesting, verrijking en gezonde, gevarieerde voeding lukt dit gelukkig bijna altijd!Kelly Lavooij – van Leeuwen
Gedragsbioloog
Interview met Kelly
Gedragsbioloog Kelly werd voor NPO Radio 1 Met het Oog op Morgen geïnterviewd om commentaar te geven op het onderzoek naar hygiëne bij chimpansees. Terugluisteren kan via de knop.
