Sinds 2017 werkt Stichting AAP in twee nationale parken in Marokko aan het redden van de met uitsterven bedreigde berberaap. Met het Born to be Wild-project, dat mede mogelijk is gemaakt door de Nationale Postcode Loterij, zorgen we er samen met de Marokkaanse overheid en andere partners voor dat het stropen van jonge berberapen en de illegale handel in deze dieren stopt.
Terug naar de natuur
Met succes: de afgelopen jaren hebben de autoriteiten veel berberapen onderschept en in beslag genomen en worden er minder dieren uit de natuur geroofd. Zo gaat het langzaamaan weer beter met de wilde populaties. Al deze in beslag genomen dieren moeten natuurlijk wel een geschikte plek krijgen. Daarom hebben we hard gewerkt aan iets unieks is de geschiedenis van AAP: het terugplaatsen van berberapen in de vrije natuur! Want wat is er nou mooier dan deze dieren hun oorspronkelijke leefgebied terug te geven?
Rehabiliatiecentrum
In 2022 verhuisden 35 in beslag genomen berberapen naar het Tazekka National Park in het Midden-Atlas gebergte. De dieren waren eerder onderschept uit de illegale handel en zouden een triest leven als huisdier of toeristische attractie tegemoet gaan. Gelukkig konden we dit voorkomen en werden de dieren ondergebracht in een speciaal daarvoor gebouwd rehabilitatiecentrum van AAP. Daar zijn ze stap voor stap voorbereid op hun terugkeer naar het wild.
Gebalanceerde groepen
De afgelopen jaren hebben we hard gewerkt om twee gebalanceerde groepen met dieren samen te stellen. Elke groep kreeg een groot stuk afgezet bos om beetje bij beetje natuurlijk berberapengedrag te hervinden. Sociaal groepsgedrag, maar ook gedrag om gevaar, zoals slangen, roofvogels en honden, te herkennen, en zelf voedsel te kunnen vinden.Medische check
De laatste grote stap was een uitgebreide medische controle, om ervoor te zorgen dat de dieren gezond en fit hun grote avontuur tegemoet zouden gaan. Daarnaast wilden we natuurlijk zeker weten dat dieren geen infecties meedragen die een gevaar zouden kunnen zijn voor dier en mens in hun nieuwe omgeving (zoals tuberculose of een herpesvirus).Afgelopen week was het dan zover: het moment waar AAP de afgelopen jaren zo hard aan gewerkt en naar uitgekeken heeft: de eerste groep berberapen werd vrijgelaten!
De groep van Ayoub
De groep, bekend als de ‘Ayoub-groep’, bestaat uit 15 dieren: 6 mannetjes, 6 vrouwtjes en 3 jongen. De groep werd vorige week naar een mobiel vrijlatingsverblijf in het nationale park gebracht en na een korte gewenningsperiode vrijgelaten. Het proces vergde intensieve voorbereiding en logistiek, die spannend was voor zowel de dieren als de medewerkers. Om de spanning niet verder op te laten lopen, kregen de dieren iets eerder dan gepland toegang tot het bos naast het tijdelijke verblijf.Dit gebeurde in twee fasen: eerst klommen de lager in rang staande dieren in de bomen die het dichtst bij het verblijf stonden en verkenden ze rustig hun omgeving. Daarna lieten we ook Ayoub en Sanae, het dominante mannetje en vrouwtje, naar buiten om de laatste meters af te leggen die hen van het bos scheidden. Ze voegden zich zoals gehoopt bij de rest van de groep om hun nieuwe leven in vrijheid te beginnen.
In bomen klimmen
In het begin hadden ze wat moeite met het beklimmen van de bomen vanwege een paar breekbare takken, maar ze slaagden erin de uitdagingen te overwinnen. Al snel begon Ayoub beschermend gedrag te vertonen ten opzichte van de groep – een heel positief signaal, want dit is precies wat een dominant mannetje hoort te doen in een groep berberapen.
De vrijgelaten groep wordt gevolgd met behulp van GPS-halsbanden, zodat onderzoekers de bewegingen en het gedrag van de dieren in hun natuurlijke omgeving kunnen bestuderen.
"Al meer dan 20 jaar zien we bij AAP hoe ernstig de situatie is waarin de berberaap verkeert. De stijgende populariteit op de Europese markt voor exotische huisdieren, gevolgd door de toename van het aantal opvangverzoeken sinds begin deze eeuw en de dramatische afname van de wilde populatie als gevolg van illegale handel. De opname van de berberaap in bijlage I van CITES in 2016 was een belangrijk keerpunt voor de bescherming van de soort. Bijdragen aan het behoud van een primatensoort door dieren die uit de illegale handel zijn gered terug te brengen naar de natuur, is een droom die uitkomt voor iedereen bij AAP."
Video: eerste groep berberapen vrijgelaten
Tweede groep
Het plan is om de tweede grote groep in het voorjaar van 2026 uit te zetten. Ondertussen zijn de voorbereidingen om later nog een derde groep berberapen vrij te laten in volle gang. Deze groep geredde berberapen bevindt zich al in het rehabilitatiecentrum, waar we zijn begonnen aan hun socialisatie- en rehabilitatieproces. Deze dieren zullen, samen met de dieren nu zijn vrijgelaten, hopelijk uitgroeien tot een gezonde nieuwe populatie in het beschermde natuurgebied van het Tazekka National Park.Hoogtepunt
Deze mijlpaal is een absoluut hoogtepunt van meer dan 20 jaar inzet van Stichting AAP om de berberaap in het wild te beschermen. Veel dank aan alle mensen, organisaties en partners die dit project mogelijk hebben gemaakt – waaronder: de Nationale Postcode Loterij, ANEF, de Universiteit van Rennes en Liverpool John Moores University. En natuurlijk, onze donateurs!
