Een verkeersongeluk op Tweede Paasdag in Spanje, waarbij één circusolifant overleed en twee andere olifanten zwaar gewond raakten, heeft in heel Europa veel stof doen opwaaien. De roep om een Europees verbod op het gebruik en vervoeren van wilde dieren door circussen groeit: in een week tijd ondertekenden ruim 200.000 mensen hiervoor een petitie via Change.org.
(Update januari 2019: inmiddels is de petitie ruim 700.000 keer ondertekend.)
Het initiatief voor de petitie komt van het Spaanse InfoCircos; een samenwerkingsverband dat zich hard maakt voor een Spaans verbod op wilde dieren in circussen en waar Stichting AAP ook deel van uitmaakt. Het doel is om uiteindelijk een miljoen handtekeningen te kunnen overhandigen aan de Europese Commissie.
Het verkeersongeval gebeurde in Spanje, maar heeft betrekking op heel Europa. Nalatig gedrag van de eigenaren van de olifanten heeft al eerder tot gevaarlijke incidenten in diverse landen geleid.
Bovendien zouden sommige olifanten jaren geleden al in beslag genomen worden in Duitsland. De dieren werden echter vlak voor de inbeslagname het land uit gesmokkeld, om later weer op te duiken in Frankrijk, Letland, Litouwen, Ierland en uiteindelijk Spanje, waar één van hen op tragische wijze om het leven kwam.
Noodzaak Europees verbod
Bij het gebruik van wilde dieren in circussen zijn openbare veiligheid en dierenwelzijn altijd in het geding. Om die reden heeft de overgrote meerderheid van EU-lidstaten, waaronder Nederland in 2015, het gebruik van wilde dieren in het circus al verboden of sterk aan banden gelegd. De grotere EU-lidstaten, met de meeste circussen en de meeste wilde circusdieren, blijven echter achter. Alleen gecoördineerde, Europese wetgeving kan voorkomen dat dit probleem zich van het ene naar het andere land blijft verplaatsen.
David van Gennep, directeur Stichting AAP: “In september 2015 werd in Nederland het verbod ingevoerd om exotische zoogdieren in het circus te laten optreden. Daar zijn we trots op, maar een deel van de dieren die voorheen in Nederland optraden wordt nu elders in Europa ingezet. De recente tragedie in Spanje laat zien dat het hoog tijd is om dit probleem ook in Brussel aan te kaarten. Ik heb in ieder geval meteen mijn naam op de lijst gezet.” Ook veel bekende Nederlanders zoals Georgina Verbaan, Marian Mudder en Miryanna van Reeden tekenden en deelden de petitie sinds deze gisteravond in het Nederlands werd gelanceerd.
305 incidenten in 22 jaar
Eurogroup for Animals publiceerde afgelopen oktober een rapport waarin nieuwe feiten werden gepresenteerd over het schokkende aantal incidenten bij circussen in heel Europa, waarbij zowel het publiek als wilde dieren betrokken zijn. In de afgelopen 22 jaar werden 305 incidenten met 608 wilde dieren geregistreerd. Dat komt neer op gemiddeld 15 incidenten per jaar.
Groeiende weerstand
Dierenartsen uit heel Europa, onder leiding van de FVE (Federation of Veterinarians of Europe), drongen er eerder – bij onder meer de EU – al op aan om het gebruik van wilde dieren in circussen te verbieden. Verder verklaarde EAZA (European Association of Zoos and Aquaria) dat circussen met wilde dieren op geen enkele wijze te vergelijken zijn met dierentuinen.
Stichting AAP heeft de afgelopen jaren tientallen circusdieren uit heel Europa gered. Neem bijvoorbeeld Govani; een zwaar verwaarloosde circusleeuw die onlangs uit een vervuilde trailer werd bevrijd en nu op krachten komt in het big cat rescue center van de stichting in Spanje, AAP Primadomus. Govani’s situatie toont het leed dat veel circusdieren moeten ondergaan tijdens, maar ook na hun leven als ‘circusartiest’. Om dit soort dierenleed te voorkomen, bundelt Stichting AAP krachten met collega-organisaties om gezamenlijk te pleiten voor betere wetgeving, onder andere rondom wilde dieren in entertainment.
