Gespot!
Steeds meer servals...

Ja, helaas wel. Er zijn verschillende lijstjes van dieren die je niet zomaar mag houden als particulier. Bijvoorbeeld de door CITES als bedreigd aangemerkte diersoorten, dieren die de regeling Natuurbescherming verbiedt (zoals primaten en een aantal katachtigen) en de Unielijst, de Europese lijst met invasieve exoten zoals de wasbeer. Op geen van die lijsten wordt de serval verboden als huisdier. Dus is het toegestaan, zolang de eigenaar kan aantonen dat het dier op legale wijze verkregen is. Dat is vreemd, want bijvoorbeeld de caracal, de Canadese lynx en de Jagoearoendi (katachtigen die veel op de serval lijken qua natuurlijk gedrag en –behoeften) zijn wel verboden in Nederland.

Gelukkig is er door de overheid een nieuwe positieflijst aangekondigd die in 2024 in werking treedt. Op deze lijst staan alleen de volgens experts geschikte huis- en hobbydieren en de serval staat daar niet op. Vanaf dat moment mag je dus als particulier geen serval meer aanschaffen of verhandelen. Wie op dat moment nog een serval heeft, mag die houden tot het dier sterft.

We weten niet precies waarom we sinds 2020 jaarlijks opeens tientallen meldingen krijgen over servals. Voorheen waren het er 2 a 3 per jaar. Waarschijnlijk omdat steeds meer mensen iets bijzonders willen en servals veel vaker aangeboden worden. Niet alleen door fokkers maar ook op Marktplaats en Instagram. Ze zien er prachtig uit en verlenen een soort ‘status’ aan hun eigenaar. In delen van de Verenigde Staten en in veel Arabische landen mogen leeuwen en tijgers particulier gehouden worden en worden ze als statussymbool gezien. Dat mag in Nederland niet, dus is de serval blijkbaar het beste legale alternatief.

Maar als je er niet alleen mee wil pronken en echt om dieren geeft, waarom zou je een dier willen dat lijdt onder een leven in een kooi en op een Afrikaanse savanne thuishoort? Servals zijn geen imago-boosters, ze maken hun eigenaar niet bijzonder en zijn steevast de dupe van trends die overwaaien als blijkt dat een serval in huis helemaal niet zo leuk is.

Nee. Veruit de meeste landen hebben de serval nooit beoordeeld op geschiktheid als huisdier. In de landen die wél wetgeving hebben om dat te doen, is de serval vaak niet toegestaan als huisdier. Denk aan België en Luxemburg, waar een positieflijst van kracht is die aangeeft wat wel geschikte huisdieren zijn. De serval is daar als ongeschikt beoordeeld en staat dus niet op de lijst. Zelfs in de VS, waar dierenwelzijnswetten vaak ontbreken, hebben veruit de meeste staten de serval als huisdier verboden.

De serval is een wild, niet gedomesticeerd roofdier en niet te vergelijken met een huiskat. Dat maakt het onmogelijk om aan de natuurlijke behoefte van het dier tegemoet te komen. Daardoor wordt het welzijn van een serval onherroepelijk aangetast. In de praktijk zien we het heel vaak misgaan. Zo is het dieet van de serval lastig (waar haal je iedere dag dode vogels, ratten, muizen of reptielen vandaan?) en heeft het dier heel veel ruimte nodig. Wie heeft een tuin waarin een serval voldoende beweging krijgt en een hek hoog genoeg om te zorgen dat het dier niet ontsnapt? Jaarlijks melden media talloze ontsnappingen van servals – de behuizing is dus vaak niet op orde en de dieren willen op jacht. Fokkers en handelaren geloven dat mensen voorschriften wel opvolgen, maar dat blijkt niet zo te zijn. Dus om mens en dier tegen elkaar te beschermen moet de serval weghouden worden uit huis-en-tuin omgevingen.