Baviaan
(Papio)
Leefgebied en habitat
De baviaan kan onderverdeeld worden in verschillende soorten: de groene baviaan, de gele baviaan, de bruine baviaan, de mantelbaviaan en de Kaapse baviaan. Het leefgebied van de bavianensoorten is divers. Over het algemeen komen ze voor in Afrika, ten zuiden van de Sahara. De mantelbaviaan is daarnaast ook te vinden in Yemen en in Saoedi-Arabië. Waarschijnlijk is deze soort hier ooit door de mens naartoe gebracht.De habitat van de baviaan varieert van savannes en graslanden tot steppes en tropische regenwouden. Zolang er maar water in de buurt is en een hoge rots, heuvel of boom om in te slapen, is de baviaan tevreden. Door op een hoge plek te slapen, is hij namelijk beter beschermd tegen vijanden.
Uiterlijk
De baviaan heeft een aantal typische kenmerken. Zo vallen zijn lange snuit, scherpe hoektanden en rode (of zwarte) zitvlak al snel op. De vachtkleur van de baviaan varieert van geelachtig tot roodachtig en van zilvergrijs tot bruin en zwart (afhankelijk van de soort). Mannelijke bavianen hebben een flinke vacht, vooral om hun borst en hoofd hebben ze een dichte bos manen. Bavianen gebruiken zowel hun armen als benen tijdens het lopen. Ze hebben een relatief lange duim, waardoor ze fijne bewegingen met hun handen kunnen maken.
Wist je dat?
- bavianen omnivoren zijn?
- bavianen een relatief lange duim hebben?
- Lengte 50 - 95 cm
- Gewicht vrouwtjes 10 - 15 kg, mannetjes 10 - 31 kg
- Leeftijd 30 - 40 jaar in het wild, tot 45 jaar in gevangenschap
- Leefgebied Afrika en Azië
- Habitat Heel gevarieerd
Voortplanting
Tijdens de vruchtbare periode van hun cyclus, zwelt het zitvlak van een vrouwelijke baviaan op. Voor mannelijke bavianen is dit onweerstaanbaar. Of ze met een vrouwtje mogen paren, hangt bij de meeste bavianensoorten onder andere af van hun positie in de rangorde. Ook de opgebouwde relatie met het vrouwtje is belangrijk. Bij mantelbavianen werkt het anders. Daar hebben de mannetjes hun eigen ‘harem’ en zijn zij de enige die met de vrouwtjes in hun groep paren. Tijdens de dracht kleurt het zitvlak van het vrouwtje felrood. Na 161 tot 187 dagen (afhankelijk van de soort) wordt er één jong geboren, maar tweelingen komen soms ook voor. De jongen worden voornamelijk verzorgd door de moeder.Voedsel
Bavianen zijn omnivoren. Zo eten ze bijvoorbeeld fruit, grassen en zaden, maar ook eieren, insecten, vogels en andere kleine (zoog)dieren. Bavianen kunnen zelfs leven op een dieet van alleen maar grassen. Hierdoor zijn ze in staat te overleven in gebieden waar bijna geen andere apensoorten voorkomen, zoals de savanne.
Gedrag en levenswijze
Bavianen leven in grote groepen, ook wel ‘troepen’ genoemd. Bij de meeste soorten bestaat een groep uit meerdere vrouwtjes en meerdere mannetjes. Bij mantelbavianen is het anders, daar heeft elk mannetje zijn eigen groep vrouwen, een ‘harem’. De verschillende harems vormen samen een grotere groep die ook weer samen optrekt. Bavianen trekken overdag rond om op zoek te gaan naar voedsel. ’s Avonds keren ze weer terug naar één van hun vaste slaapplaatsen.Grote hoektanden
Mannelijke bavianen pronken vaak met hun enorme hoektanden. Die kunnen maar liefst 5 centimeter lang worden! De mannetjes gebruiken de hoektanden om hun dominantie te tonen. Het is dan ook geen toeval dat leiders van bavianengroepen vaak de grootste hoektanden hebben. Zij laten daarom ook geen kans onbenut om ze te laten zien. Zo denken rivalen wel twee keer na voordat ze de leider uitdagen voor hun positie.Ook bijzonder: bavianen hebben net als mensen 32 tanden in hun gebit.
