Vandaag publiceert Stichting AAP een nieuw onderzoek waaruit blijkt dat exotische huisdieren regelmatig zoönotische virussen, bacteriën of parasieten bij zich dragen – ziektes die dieren op mensen kunnen overdragen. Van de exotische huisdieren die AAP de afgelopen 5 jaar uit Nederland en andere EU-landen heeft opgevangen, bleek 13.7% een potentieel gevaarlijke zoönose te hebben. Bij zwerfdieren – vermoedelijk ontsnapte of losgelaten exotische huisdieren – was dit percentage zelfs 50%.
Wetenschappers waarschuwen al jaren dat wilde dieren een bron zijn van zowel bekende als nog onbekende dierziekten. Dit maakt de exotische huisdierenhandel, waarin heel veel wilde diersoorten in contact komen met mensen en andere diersoorten, een alarmerende risicofactor voor de verspreiding van infectieziekten. Desondanks is er nauwelijks regelgeving voor deze handel in de EU – één van de grootste markten ter wereld voor exotische huisdieren.
Onzichtbaar
“Ons onderzoek laat zien dat veel voormalig exotische huisdieren zoönosen met zich meedragen die pas worden opgemerkt wanneer ze daar in onze gespecialiseerde quarantaine op worden getest”, zegt AAP directeur David van Gennep. Denk aan primaten met herpesvirussen of STLV (Simian T-Lymphotropic Virus). STLV uit zich in mensen als HTLV; een virus dat o.a. kan leiden tot T-cel kanker. Andere dieren droegen bijvoorbeeld parasitaire wormen, zoals baylisascaris, bij zich. In geïnfecteerde mensen kunnen de larven van deze wormen migreren naar bijvoorbeeld de ogen of de hersenen en leiden tot ernstige klachten of zelfs dodelijk zijn. “Aan exotische dieren is niet te zien dat ze virussen, bacteriën of parasieten bij zich dragen. Ook dieren die gezond ogen, kunnen geïnfecteerd zijn met ziektes die gevaarlijk kunnen zijn voor mensen en andere dieren. Als wij alleen al in de paar honderd dieren die wij recent gered hebben zoveel zoönosen aantreffen, hoe zit het dan met die miljoenen exotische huisdieren die in de EU worden gehouden? De kans is erg groot dat die nooit goed zijn getest, met alle risico’s van dien.”
Ongeregistreerd
De huidige EU-regelgeving is onvoldoende gericht op het voorkomen, ontdekken en bestrijden van de zoönose-risico’s in de exotische huisdierenhandel. Zo zijn de meeste wilde diersoorten ter wereld nog altijd legaal te verhandelen binnen de EU. De Europese Diergezondheidswet richt zich vooral op de veehouderij en voedselproductiesector, maar veel ziektes die exotische huisdieren met zich mee kunnen dragen zijn hier niet in opgenomen. Ook hoeven exotische huisdieren niet geregistreerd of getraceerd te kunnen worden, wat voor andere dieren wel geldt. Er moet dan ook zo snel mogelijk een Europese positieflijst voor huisdieren komen. Dit is een EU-lijst met toegestane huisdieren, die als veilig en geschikt zijn beoordeeld op basis van volksgezondheids-, diergezondheids-, dierenwelzijns- en biodiversiteitscriteria. Diersoorten die niet op de lijst staan zijn dan verboden. Daarmee worden de huidige risico’s effectief verminderd.
David van Gennep: “Als we een herhaling van COVID-19 willen voorkomen, moeten de grondoorzaken van pandemieën worden aangepakt. Dat betekent dus ook het beter reguleren van de exotische huisdierenhandel in de EU, met de EU-Positieflijst.”
Download het onderzoeksrapport (Engels)
