Born to be Wild:
Ifrane

Rangers houden dag en nacht toezicht op de grootste – en laatste – populatie in het wild levende berberapen.

Het leefgebied van de berberapen in het wild

Berberapen waren de afgelopen decennia populair, met desastreuse gevolgen. Honderden vaak jonge dieren werden jaarlijks uit de natuur weggerukt en naar Europa verscheept. Daar belanden ze in huiskamers en op markten waar ze voor vermaak moesten zorgen. In 2016 werd de primatensoort op de rode lijst van IUCN gezet: met uitsterven bedreigd.

Het eerste Born to be Wild-project, wat AAP samen met IFAW en tal van betrokken organisaties en autoriteiten opzette, richtte zich daarom op Ifrane National Park in Marokko. Hier leeft 80% van de resterende in het wild levende berberapen. Sinds 2017 voorkomen park rangers dat ook deze dieren verdwijnen – en met succes. Sterker nog: sinds kort groeit de populatie weer!

Video

In 2020, drie naar nadat AAP in samenwerking met IFAW begon aan het Born to be Wild-project in Ifrane, konden we de eerste successen delen:

De aanpak

Het hart van het project wordt gevormd door een team bevlogen scouts dat actief is in Ifrane National Park, een natuurreservaat in het Midden-Atlasgebergte. Deze scouts patrouilleren dag en nacht in het park om illegale activiteiten te signaleren en de vijftien groepen berberapen in de gaten te houden die het dichtst bij de toeristische zones van het park leven. Ook luisteren ze naar de zorgen van de lokale fruitboeren en geven ze voorlichting aan toeristen.

Tegelijk worden educatieve lessen aangeboden op scholen; in 2020 werden ruim 30 scholen rondom het nationaal park bezocht om de leerlingen het nut van de berberaap duidelijk te maken. Tenslotte krijgen lokale autoriteiten training in het succesvol in beslag nemen van onderschepte dieren en leren ze over internationale overeenkomsten als CITES, CMS, AEWA en CBD.

Al bereikt

De scouts in het park hebben nauwkeurig bijgehouden hoe groot de groepen berberapen zijn. Tijdens het onderzoek in 2008 verdween nog de helft van alle jonge dieren uit de groepen die het dichtst bij toeristische gebieden leefde. Nu zien we een duidelijke groei. Ten opzichte van 2008 zijn de meest getroffen groepen inmiddels meer dan verdubbeld in aantal. Dat is een geweldig resultaat van het werk in Ifrane National Park.

Tijdens de eerste drie jaar Born to be Wild (2017-2020) is de populatie jaarlijks met 9,5% gegroeid. Dat wil zeggen dat de gemonitorde groepen in totaal met 32% zijn gegroeid – een toename van 86 berberapen. De werkelijke impact is nog groter, want verschillende groepen zijn door de groei in twee groepen gesplitst. Sommige zijn naar nieuwe gebieden verhuisd die niet worden bestudeerd en dus niet worden meegeteld.

_____________________

Achter deze cijfers gaan veel bijzondere verhalen schuil. Zoals de keer in november 2019 dat snoepverkopers in het park zagen hoe een jong berberaapje in een auto werd meegenomen. Ze wisten wat te doen en dankzij de samenwerking met autoriteiten, politie en de scouts konden de stropers aangehouden worden, beboet en het diertje binnen 24 uur terug naar de groep worden gebracht. Ook kon een groep scouts voorkomen dat dieren werden gesmokkeld na een seintje van alerte dorpsbewoners. De preventieve werking van dergelijke acties, die regelmatig voorkwamen tijdens het project, heeft een enorme bijdrage geleverd aan het succes.
__________________

De scouts hebben de samenwerking tussen de lokale autoriteiten verbeterd dankzij onze overeenkomst met het Marokkaanse Department of Water and Forests. Op het gebied van illegale houtkap zijn veelbelovende resultaten behaald en de lokale politie is op verschillende manieren ondersteund. Ook zijn met hulp van de brandweer talloze kampvuren geblust om verder habitatverlies te voorkomen.

Nog te doen

De door de scouts verzamelde gegevens leverden waardevolle wetenschappelijke data op over de populatie van berberapen in Ifrane National Park. Denk aan de effecten van toerisme op de berberapen, interactie met de apen, de impact van de toeristische inspanningen van de scouts en het bijzondere geval van een jong dat geadopteerd werd door een naburige groep. Deze bevindingen zijn en worden gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften om de effectiviteit van het project aan te tonen.

Ook kunnen we hiermee goed onderbouwde aanbevelingen doen voor verdere bescherming van de berberaap en andere bedreigde soorten.